Choroby oczu - 5 najpopularniejszych schorzeń

Narząd wzroku z uwagi na swoją złożoną budowę narażony jest na wiele schorzeń, które prowadzić mogą nawet do utraty widzenia. Choroby oczu dotykają niestety coraz więcej osób. Często zdarza się, że są początkowo niezauważalne lub celowo ignorowane. Dotyczą wielu różnych elementów narządu wzroku. Począwszy od rogówki i spojówki, przez naczyniówkę i siatkówkę po plamkę żółtą, soczewkę czy nerw wzrokowy. Każda z chorób oczu powstaje na skutek innych czynników oraz ma różny przebieg. W leczeniu często duże znaczenie ma szybkie rozpoznanie choroby. Pozwala ono na podjęcie leczenia i zachowanie widzenia. Jakie są zatem najczęściej występujące i najpopularniejsze choroby oczu?

Zapalenie spojówek

Zapalenie spojówek to jedno z najczęściej nawracających schorzeń okulistycznych. W jego przebiegu dochodzi do rozwoju procesu zapalnego w obrębie spojówki, czyli cienkiej błony śluzowej, która pełni rolę ochronną przedniej części gałki ocznej. 

Ze względu na przyczynę wystąpienia zapalenia spojówek, podzielić można je na trzy kategorie:

• bakteryjne zapalenie spojówek – najczęściej ma nagły początek, objawia się występowaniem gęstej, ropnej wydzieliny z oka. Dodatkowo gałka oczna jest mocno zaczerwieniona oraz występuje obrzęk powiek. Ten typ zapalenia spojówek wymaga pilnej konsultacji okulistycznej oraz wdrożenia leczenia miejscowego z użyciem maści lub kropli z antybiotykiem.
• wirusowe zapalenie spojówek – może rozwinąć się samodzielnie lub w przebiegu innej infekcji wirusowej. Charakterystyczna jest śluzowa wydzielina, a schorzeniu często towarzyszy uczucie świądu oraz nadmierne łzawienie. Najczęściej choroba mija samoistnie i nie wymaga wdrażania jakiegokolwiek leczenia. 
• alergiczne zapalenie spojówek – za rozwój odpowiadają alergeny, uczulające chorego. Najczęstszym powodem są pyłki roślinne obecne w sezonie wiosenno-letnim. Charakterystycznymi objawami jest przekrwienie spojówki, obrzęk, a także nadmierne łzawienie.

Zaćma

Zaćma to schorzenie polegające na zmętnieniu soczewki oka. Najczęściej jest skutkiem mijających lat i starzenia się narządu wzroku. Jest efektem zaburzeń przemiany materii soczewki, co skutkuje utratą jej przejrzystości. Stanowi obecnie główną przyczynę upośledzenia oraz utraty wzroku.

Jej głównym objawem jest znaczne, jednak stopniowe obniżenie ostrości wzroku zarówno podczas patrzenia z bliska, jak i z daleka. Niestety wady tej nie da się korygować okularami.  Mętniejąca soczewka staje się coraz mniej przepuszczalna dla światła. 

Zaćmę podzielić można według kilku kryteriów, takich jak jej lokalizacja, stopień zmętnienia oraz czas pojawienia się choroby. Ostatecznym, a czasami również jedynym, sposobem leczenia jest operacja usunięcia zaćmy. Polega ona na usunięciu zmętniałej soczewki oka oraz wszczepieniu w jej miejsce sztucznej, wewnątrzgałkowej soczewki. Stan po operacji zaćmy określany jest jako pseudofakia, czyli rzekomosoczewkowość.
 

Jaskra

Jaskra jest chorobą nerwu wzrokowego. Polega na jego stopniowym i postępującym zaniku. Jest nieodwracalna, a nieleczona prowadzić może do ślepoty. Szacuje się, że na jaskrę cierpi ponad 70 milionów ludzi na świecie, podczas gdy ponad 6 milionów nadal jest tego nieświadoma. 

Wyróżnić można jaskrę wrodzoną, dziecięcą, młodzieńczą, jaskrę ludzi dorosłych oraz wtórną. Ze względu na budowę przedniego odcinka oka mówi się również o jaskrze otwartego lub zamkniętego kąta przesączania. Leczenie opiera się na dokładnej diagnozie. Każdy rodzaj wymaga podjęcia innych kroków.

Rozwój zaćmy jest powolny i etapowy, przez co choroba początkowo nie daje żadnych niepokojących znaków. Głównym objawem jest jednak stopniowe i bezbolesne zawężanie pola widzenia. Z racji, że proces ten jest etapowy, człowiek adaptuje się do widzianego obrazu i nie zauważa zmian. Dodatkowo jaskrze towarzyszy obniżenie ostrości wzroku, silne bóle głowy i gałki ocznej oraz zmniejszona reakcja źrenic na światło. 

Odwarstwienie siatkówki

Odwarstwienie siatkówki to rodzaj choroby, która przebiegać może bezobjawowo, a w konsekwencji prowadzić do zaburzeń lub utraty wzroku. Polega ono na oddzieleniu siatkówki od leżącej pod nią naczyniówki. Początkowo może ograniczać się do lokalnego obszaru, a z czasem postępować i prowadzić do całkowitego odwarstwienia.

Charakterystycznymi objawami odwarstwienia siatkówki są błyski (fotopsje), mroczki i „zasłony” pojawiające się w polu widzenia. Dodatkowo do przedmiotowych symptomów zalicza się również niskie ciśnienie wewnątrzgałkowe, obecność w ciele szklistym rozproszonych barwników oraz widoczne podczas badania okulistycznego przedarcie siatkówki. 

Odwarstwienie siatkówki to nagły stan, który wymaga natychmiastowej interwencji lekarza okulisty.
 

Zwyrodnienie plamki żółtej

Zwyrodnienie plamki żółtej (AMD) to postępująca choroba zwyrodnieniowa centralnej części siatkówki oka. Prowadzi ona do pogorszenia widzenia, a niejednokrotnie również do całkowitej ślepoty. Szacuje się, że w Polsce na AMD choruje już ponad 1,5 miliona osób. Najczęściej pojawia się ono wraz z wiekiem, a do czynników ryzyka zalicza się palenie papierosów, cukrzycę, otyłość i nadciśnienie.

Wyróżnić można dwa rodzaje AMD:

• postać sucha AMD – rozwija się stosunkowo powoli i łagodnie. Charakteryzują ją m.in. złogi produktów przemian materii gromadzące się w siatkówce. Objawia się początkowo gorszym widzeniem przy słabym oświetleniu, zniekształceniem tekstu i centralnym mroczkiem. Występuje zdecydowanie częściej, jednak jest nieuleczalna.
• wysiękowa postać AMD – Postępuje zdecydowanie szybciej. Polega na tworzeniu się w obrębie siatkówki patologicznych naczyń krwionośnych oraz wylewów krwi. Skutkuje to nieodwracalnym zanikiem komórek barwnikowych i fotoreceptorów. Pojawia się centralny mroczek, znacznie obniża się ostrość wzroku oraz pogarsza widzenie barw. Leczyć można ją za pomocą iniekcji doszklistkowych, czyli zastrzyków wewnątrzgałkowych.